Béo phì ở trẻ em và thanh thiếu niên là một vấn đề sức khỏe cộng đồng mới và đang nổi lên. Trong vài thập kỷ qua, số trẻ em thừa cân hoặc béo phì đã tăng gấp đôi.
Ở Việt Nam hiện nay tỷ lệ trẻ em từ 6 -11 tuổi bị béo phì đang có chiều hướng gia tăng theo từng năm. Một số bước để hạn chế béo phì và thừa cân ở trẻ em và thanh thiếu niên bao gồm thay đổi chế độ ăn uống.
Thay đổi chế độ ăn uống như thế nào?
- Đưa cả gia đình vào thói quen ăn uống lành mạnh. Các thói quen lành mạnh bắt đầu ở nhà. Nếu cả gia đình chọn thực hiện một kế hoạch ăn kiêng lành mạnh, việc hạn chế và điều trị bệnh béo phì ở trẻ em sẽ trở nên dễ dàng hơn. Và với sự tham gia của cả gia đình, trẻ thừa cân hoặc béo phì sẽ dễ dàng tạo ra những thay đổi lâu dài. Điều này rất quan trọng trong quá trình thay đổi chế độ ăn uống cho trẻ. Một đứa trẻ thấy cha mẹ mình ăn nhiều trái cây và rau quả, năng động và hạn chế thời gian xem TV, thì trẻ cũng có xu hướng làm như vậy.
- Dạy trẻ những thực phẩm lành mạnh và không lành mạnh ngay từ khi còn nhỏ.
- Cha mẹ cũng có thể nấu ăn trước mặt trẻ và cho trẻ xem và khám phá. Cho trẻ làm công việc chuẩn bị thức ăn lành mạnh phù hợp với lứa tuổi cũng giúp hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.
- Các lựa chọn thực phẩm có lợi cho sức khỏe bao gồm các bữa ăn nhiều màu sắc hay còn gọi là bữa ăn cầu vồng. Điều này bao gồm nhiều loại trái cây và rau quả. Bao gồm:
- đỏ (củ cải, cà chua)
- cam (cà rốt, bí)
- vàng (khoai tây, chuối)
- xanh (rau diếp, bông cải xanh)
- Đảm bảo một bữa sáng lành mạnh và bắt buộc. Những trẻ ăn sáng ít bị thừa cân hoặc béo phì hơn những trẻ bỏ bữa đầu tiên trong ngày. Bữa sáng lành mạnh có thể là cơm, mỳ, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt với sữa ít béo…
- Đảm bảo bữa ăn đều đặn, đúng giờ, không để xảy ra tình trạng ăn vặt, ăn quá no trong bữa chính.
- Giảm chất béo trong chế độ ăn uống. Cần loại bỏ hoàn toàn chất béo không từ cá, các loại hạt và dầu thực vật. Những thứ từ các nguồn này cũng cần được điều chỉnh ở mức tối ưu.
- Giảm ăn ngoài và tránh ăn vặt khi đi ăn ngoài.
- Đồ ngọt và đồ ăn nhẹ không cần phải bị cấm hoàn toàn trong chế độ ăn kiêng. Không có đồ ngọt hoặc đồ ăn bị cấm sẽ khiến trẻ thèm ăn hơn và có xu hướng ăn uống quá độ khi có cơ hội. Thay vào đó, số lượng bánh quy, kẹo và bánh nướng có thể được giới hạn. Các món tráng miệng và đồ ăn nhẹ làm từ trái cây có thể được cung cấp thay thế. Các bữa ăn nhẹ khác không được vượt quá 100 đến 150 calo. Trẻ không nên lấn sang một bữa ăn.
- Đồ uống có ga và nước ngọt nên tránh hoàn toàn. Thay vào đó, trẻ có thể được cho uống nước trắng không hoặc nước hoa quả.
- Trái cây có thể được cung cấp nguyên trái, sinh tố trái cây, thêm vào sữa chua hoặc xay nhuyễn trong món tráng miệng.
- Kích thước khẩu phần cần được kiểm soát. Thừa bất cứ thứ gì có thể dẫn đến tăng cân. Để kiểm soát khẩu phần, nên sử dụng các đĩa nhỏ hơn. Để tránh sự trợ giúp thứ hai, thức ăn có thể được bày ra đĩa và bát trong nhà bếp. Các đơn hàng nhỏ hơn khi ăn ở ngoài cũng giúp giảm khẩu phần ăn.
- Cần đọc kỹ nhãn thực phẩm. Những điều này có thể cung cấp manh mối về lượng calo, thành phần và kích thước khẩu phần.
- Việc tập luyện thường xuyên có thể trở nên thú vị bằng cách thực hiện nó với trẻ. Nó không phải là bài tập có cấu trúc. Đó có thể là đi bộ đường dài hoặc đi bộ nhanh trong công viên với trẻ hoặc chơi hoặc khiêu vũ với trẻ. Thời gian xem TV trước máy tính và trò chơi điện tử cần được hạn chế để tăng thời gian chơi và thời gian hoạt động. Các chuyên gia khuyến cáo rằng trẻ em không nên sử dụng màn hình quá 2 giờ mỗi ngày. Ăn trước khi xem TV cũng nên tránh.
- Mục tiêu cân nặng, chế độ ăn kiêng và chế nhạo trẻ về cân nặng không giúp trẻ giảm cân. Những điều này nên được tránh bằng mọi giá.